Gıda Zehirlenmeleri Hakkında Uzmanlardan Uyarı: Buzdağının Görünmeyen Yüzü!

Gıda Zehirlenmeleri ve Enfeksiyonları: Fark Nedir?

Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Vural, son zamanlarda artan gıda zehirlenmesi vakalarına dikkat çekerek, durumun aslında buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu belirtti. Vural, hastaneye başvuran vakaların, gerçek sayının sadece bir bölümünü oluşturduğunu vurguladı. Gıda zehirlenmelerinin yanı sıra, gıda enfeksiyonlarının da önemli bir tehdit oluşturduğunu dile getiren Vural, bu enfeksiyonların aylar sürebileceğini, hatta ölümcül sonuçlara yol açabileceğini ifade etti. Örneğin, az pişmiş bir köfte veya çiğ sütten yapılan bir peynir tüketimi, menenjite veya hamile kadınlarda düşüğe neden olabilmektedir.

Türkiye’de Gıda Güvenliği Alarm Veriyor

Son dönemde okullarda, cezaevlerinde, toplu yemek organizasyonlarında ve restoranlarda yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları, Türkiye’deki gıda güvenliği konusunu ciddi şekilde gündeme getirdi. Binlerce kişi yedikleri yemeklerden zehirlenerek hastanelerde tedavi görmek zorunda kaldı. Prof. Dr. Aydın Vural, dünyada her yıl yaklaşık 600 bin insanın gıda zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti.

Gıda Güvenliği İçin Risk Değerlendirmesi Şart

Prof. Dr. Vural, gıda güvenliğine ilişkin risk değerlendirmesi yapılmasının önemine değinerek, üretimden tüketime kadar olan zincirin her aşamasında potansiyel tehlikelerin önceden belirlenmesi ve önlenmesi gerektiğini vurguladı. Özellikle toplu tüketim yerleri ve seyyar satıcıların ayrı bir risk grubu oluşturduğunu belirten Vural, işletmecilerin, personelin, işletmenin teknik yapısının ve hijyenik uygulamaların bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Gıdalardaki Tehlikeler ve Korunma Yolları

Bulaşma Riskleri ve Önlemler

Prof. Dr. Vural, gıdalarda biyolojik, kimyasal ve fiziksel olmak üzere üç temel bulaşma riski bulunduğunu açıkladı. Biyolojik bulaşmaların (bakteri, virüs, küf) en yaygın olduğunu ve kimi zaman hafif atlatılsa da, bazen aylarca süren tedavi süreçlerine veya ölümlere yol açabileceğini ifade etti. Kimyasal bulaşmalara antibiyotik ve pestisit kalıntılarını, fiziksel tehlikelere ise metal ve plastik parçacıklarını örnek gösterdi. Üretimden tüketime kadar her aşamada bu tehlikelerin kontrol edilmesi ve önlenmesi gerektiğini belirtti.

Gıda Okuryazarlığı ve Tüketici Bilinci

Vural, vatandaşların gıdalardaki tehlikeleri anlayabilmesi için gıda okuryazarlığının önemine dikkat çekti. Gıdanın normal rengini, kokusunu, tadını bilmek, etiketini okumak ve hangi koşullarda muhafaza edildiğini anlamak gerektiğini vurguladı. Hayvansal gıdalardan insanlara geçen 250’nin üzerinde zoonoz hastalık bulunduğunu ve risk yönetimi ile bu hastalıkların önlenebileceğini söyledi.

Seyyar Satıcılar ve Toplu Tüketim Alanlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Prof. Dr. Vural, seyyar satıcıların ve toplu tüketim alanlarının özellikle riskli olduğunu belirterek, bu alanlarda daha sıkı denetimlerin yapılması gerektiğini vurguladı. Personelin hijyen kurallarına uyması, soğuk zincirin korunması ve gıdaların uygun sıcaklıkta pişirilmesi gibi önlemlerin alınmasının önemine değindi. Seyyar satıcıların kayıt altına alınması, sağlık kontrollerinden geçirilmesi ve gıda eğitimi alması gerektiğini söyledi.

Ayrıca, mutfakta sebzeler, tavuk ve kırmızı et için ayrı kesme tahtaları kullanılması gerektiğini, çünkü üretim sırasında mikroorganizmaların birbirine bulaşabileceğini belirtti.