İran’dan Dikkat Çeken Hamle: Bulut Tohumlama Başladı, Geçmişte Suçlamalar Gündeme Gelmişti

İran’dan Bulut Tohumlama Girişimi

İran yönetimi, son dönemde dikkat çekici bir adım atarak bulut tohumlama çalışmalarına başladı. Bu gelişme, Tahran’ın geçmişte İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) yağışlara müdahale etmekle suçladığı bir dönemin ardından gelmesiyle önem taşıyor. İran, bu ülkelerin bulut tohumlama faaliyetleri nedeniyle yağmurun kendi topraklarına ulaşamadığını iddia etmişti.

Kuraklıkla Mücadele: Urmiye Gölü’nde İlk Deneme

Ülkede son 50 yılın en kurak sonbaharının yaşanmasıyla birlikte ilk bulut tohumlama denemesi, kuraklık nedeniyle büyük ölçüde kuruyan ve tuz çölüne dönüşen Urmiye Gölü havzasında gerçekleştirildi. Devlet ajansı IRNA’nın bildirdiğine göre, bu uygulamanın diğer eyaletlerde de hayata geçirilmesi planlanıyor.

Bulut Tohumlama Nedir ve Nasıl Çalışır?

Bulut tohumlama, uçaklarla bulutlara gümüş iyodür veya tuz gibi maddeler püskürtülerek yağış oluşumunu tetikleme prensibine dayanıyor. İran, bu teknolojiyi geçtiğimiz yıl itibarıyla tamamen kendi imkanlarıyla uygulayabildiğini duyurmuştu.

Kuraklığın Boyutu ve Uyarılar

Meteoroloji Kurumu verilerine göre, ülke genelindeki yağış miktarı uzun dönem ortalamasına kıyasla yaklaşık %89 oranında azalmış durumda. Bu durum, “son 50 yılın en kurak sonbaharı” olarak nitelendiriliyor. Başkent Tahran’da yağış miktarı son yüzyılın en düşük seviyesine inerken, birçok eyaletin aylardır yağmur almadığı belirtiliyor.

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, yaptığı değerlendirmede kış gelmeden yağışların başlamaması halinde Tahran’da tahliye senaryolarının dahi gündeme gelebileceği uyarısında bulundu.

Geçmişte Yaşanan Gerginlikler

Ortadoğu’da su kaynaklarının azalması ve iklim değişikliğinin etkileri, yağış oluşturma yöntemlerini ülkeler arasında bir gerginlik kaynağı haline getiriyor. İranlı yetkililer, geçmişte İsrail ve BAE’yi bulut tohumlama yoluyla “yağmura müdahale etmekle” suçlayarak, bu nedenle bulutların İran’a ulaşmadan yağış bıraktığını iddia etmişti.

İran’ın Suçlamaları

Devrim Muhafızları’ndan Tuğgeneral Gholam Reza Jalali, 2018’de yaptığı açıklamada, “Hem İsrail hem de başka bir ülke İran’da yağmur yağmaması için çalışıyor” ifadelerini kullanmış ve o dönemde işaret edilen diğer ülkenin BAE olduğu belirtilmişti.