1 Ocak’tan İtibaren Elektrik Tarifelerinde Büyük Değişiklik

Mesken Elektrik Tüketiminde Yeni Dönem: SKTT Kapsamı Genişliyor

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 31 Ekim tarihli kararıyla, meskenlerdeki yıllık elektrik tüketim limiti 2026 itibarıyla 4 bin kilovatsaat olarak belirlendi. Bu düzenleme ile yaklaşık 2,5 milyon abonenin Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) kapsamına girmesi bekleniyor. Bu sayı, Türkiye’deki 43 milyon mesken abonesinin yaklaşık %6’sını oluşturuyor.

Serbest Tüketici Statüsü ve SKTT’nin Önemi

Elektrik piyasasında serbest tüketici statüsü, abonelere tedarikçilerini seçme ve ikili anlaşma yapma imkanı sunuyor. Tüketiciler, bu sayede elektrik enerjisini piyasadaki farklı tedarikçilerden, belirlenen şartlarla temin edebiliyorlar. Ancak, serbest tüketici olmasına rağmen ikili anlaşma yapmayan abonelerin elektriği, bulundukları bölgedeki görevli tedarik şirketi tarafından SKTT kapsamında sağlanmaya devam ediyor.

SKTT Uygulamasında İki Farklı Yapı

SKTT, tüketim düzeyine göre iki farklı şekilde uygulanıyor. Yıllık tüketimi son kaynak limitinin altında kalan aboneler ulusal tarifeden yararlanmayı sürdürürken, limiti aşan abonelere maliyetleri yansıtan dinamik bir tarife modeli uygulanacak.

Serbest Tüketici Mekanizması Güçleniyor

Elektrik tedarik şirketleri, ikili anlaşma yaptıkları serbest tüketicilere çeşitli fiyat koşulları sunabiliyor. Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği çerçevesinde hazırlanan fiyat karşılaştırma tabloları, abonelerin SKTT birim bedelleri ve perakende tarifeleri ile tedarikçilerin sunduğu teklifleri karşılaştırarak indirim oranlarını açıkça görmesini sağlıyor.

Enerji Piyasaları İşletme AŞ’nin (EPİAŞ) hayata geçirdiği dijital teklif-anlaşma platformunun ise piyasada şeffaflığı, rekabeti ve karşılaştırılabilirliği artırarak serbest tüketici mekanizmasını daha da güçlendirmesi hedefleniyor. Bu bağlamda, yüksek tüketimli ve SKTT’ye tabi abonelerin, EPDK’nin yayınladığı tedarikçi listesinde yer alan şirketlerle yeni sözleşmeler yaparak potansiyel indirimlerden yararlanabileceği öngörülüyor.

Uzman Görüşü: Tedarikçi Seçimi Maliyet ve Risk Yönetiminde Avantaj Sağlıyor

Minas Enerji ve Teknoloji Çözümleri AŞ Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Ümit Kılıç, SKTT kapsamındaki abonelerin tedarikçi seçme imkanının sağladığı avantajlara dikkat çekerek, “Tedarikçi seçebilmek, özellikle orta ve büyük ölçekli işletmeler için maliyet ve risk yönetimi açısından önemli bir avantaj sunuyor,” dedi.

Kılıç, düşük tüketimli işletmelerde SKTT ile ikili anlaşmalar arasındaki farkın sınırlı kaldığını, ancak yüksek tüketimli sanayi ve ticarethanelerde doğru tasarlanmış bir sözleşme ile SKTT’ye göre daha fazla tasarruf sağlanabileceğini belirtti. Ayrıca, birçok işletmenin bu avantajdan haberdar olmadan sözleşmelere bağlı kaldığını veya dağıtım şirketlerinin etkisiyle serbest seçim yapmaktan çekindiğini vurguladı.

Tedarikçi Değiştirme Eğilimi Artıyor

EPİAŞ verilerine göre, serbest tüketici hakkını kullanan abone sayısında yıl içinde hızlı bir artış yaşanıyor. Kılıç, Ocak ayında 224 bin 650 olan serbest tüketici hakkını kullanan abone sayısının Kasım ayında 801 bin 270’e yükseldiğini, aynı dönemde hakkı kullanmayanların sayısının ise 3,94 milyondan 3,55 milyona gerilediğini ifade etti.

Şirket olarak kendi portföylerinde de özellikle organize sanayi bölgeleri, yüksek tüketimli ticarethaneler ve zincir mağazalarda SKTT bilgilendirmeleri sonrası teklif taleplerinde belirgin bir artış gözlemlediklerini belirten Kılıç, “İstatistikler ve sahadaki talep, tedarikçi değiştirme eğiliminin arttığını açıkça gösteriyor,” dedi.

Serbest tüketici hakkını kullananların sayısındaki artışın rekabeti artırdığını vurgulayan Kılıç, “Serbest tüketici mekanizması yavaş yavaş uyanıyor. Bu eğilim devam ederse, marjlar aşağı yönlü baskılanacak. Tedarikçiler sadece fiyatla değil, şeffaf sözleşme ve hizmet kalitesiyle de rekabet etmek zorunda kalacak. Bilinçli müşteri arttıkça ‘gizli sözleşme’ ve ‘dağıtım tehdidi’ gibi uygulamalara alan kalmayacak,” şeklinde konuştu.

Tedarikçi Seçiminde Sözleşme Detayları da Kritik Önem Taşıyor

Kılıç, elektrik tedarikçisi seçiminde fiyat kadar sözleşme maddelerinin de belirleyici olduğunu belirterek, işletmelerin özellikle aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerektiğini vurguladı:

• Tüketim taahhüdü ve tolerans bandı
• Erken fesih hükümleri
• Otomatik uzama maddeleri
• Fiyat uyarlama formülleri
• Teminat şartları
• Ödeme vadeleri

Tüketim taahhüdü ve tolerans bandındaki küçük bir ifade farkının bile yıl sonunda önemli ek maliyetlere yol açabileceğini belirten Kılıç, “İşletme taahhüdün altında ya da üstünde kaldığında cezanın nasıl hesaplandığı açıkça belirtilmelidir,” uyarısında bulundu.

Kılıç, erken fesih şartlarının da risk oluşturduğuna dikkat çekerek, gizli veya aşırı ağır cezaların serbest tüketici mekanizmasını engelleyebileceğini ifade etti. Sözleşme bitiminde otomatik uzama olup olmadığı ve uzama öncesinde yazılı bildirim zorunluluğunun da önemli olduğunu belirtti.

Fiyat uyarlama mekanizmasına ilişkin de uyarıda bulunan Kılıç, Piyasa Takas Fiyatı (PTF), Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) veya döviz kuru gibi endekslerin sözleşmede açıkça belirtilmesi gerektiğini söyledi. Sadece “PTF’ye endeksli” yazıp detay vermeyen sözleşmelerin ciddi yorum farklılıklarına neden olabileceğini vurguladı.

Teminat yapısının işletmelerin nakit akışı üzerinde doğrudan etkili olduğunu aktaran Kılıç, teminat türü ve artırma–azaltma koşullarının şeffaf tanımlanmaması halinde işletmelerin gereksiz finansal yük altında kalabileceğini belirtti. Ödeme vadeleri ile gecikme ve temerrüt hükümlerinin de işletmeler için belirleyici olduğunu ifade etti.

Son olarak, fiyat değişiklikleri ve mevzuat güncellemeleri konusunda müşteriyi önceden uyaran, tüketim ve maliyetleri düzenli olarak raporlayan dijital sistemlerin işletmeler için standart bir beklenti haline geldiğini belirten Kılıç, tedarikçilerin sadece fatura kesen bir yapıdan çıkıp karar alma süreçlerini kolaylaştıran veri sağlayıcılarına dönüşmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Yeni Model 1 Ocak 2026’da Yürürlüğe Girecek

Son kaynak limitleri, 2018’den bu yana her yıl abone grupları bazında ayrı ayrı belirleniyor. Mesken abone grubu, 2018-2024 yıllarını kapsayan dönemde belirlenen yüksek limitler sonucunda düşük tüketimli son kaynak tüketicileri olarak kabul edilmiş ve ulusal tarifeden yararlanmaya devam etmişti. Bu yıl, meskenlerde yıllık 5 bin kilovatsaat limit uygulanırken, bu sınırın aşılması durumunda aboneler yüksek tüketimli son kaynak grubuna dahil edildi. Gelecek yıl için ise limit yıllık 4 bin kilovatsaat olarak belirlendi. Yeni modelin 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girmesi planlanıyor.

Haber Al